Het is niet gelukt. Een tijdje terug probeerde ik op Facebook een discussie te starten over de eigenschappen van herders met de vraag; Wat voor eigenschappen karakteriseren ‘echte’ herders? De discussie komt niet echt op gang. Emil reageert als eerste: ‘Ha ha’ en dan schrijft hij: ‘Ik denk dat een ding herders verbindt, ze zijn vaak met dieren gaan werken omdat het met mensen niet helemaal lukte ;). En Ilse schrijft: ‘zelfstandig’. Een goed begin!
Ik snap wel waarom er niet veel reacties komen. Het zijn vooral herders die meelezen. Moeten zij iets over zichzelf vertellen? Iets dat ze karakteriseert? Niemand stopt zichzelf graag in een hokje! Jammer, want ik wil graag horen wat herders zelf de meest opvallende karaktertrek van een herder vinden. De bedoeling was om dit onderwerp ook op te nemen in de inleiding in het boek Waar lopen de schapen?. In de interviews met de herders valt mij wel een aantal karaktereigenschappen op die ze bijna allemaal bezitten. Maar wat maakt een herder nu speciaal?
Ik vind bijvoorbeeld dat herders erg goed kunnen vertellen. Als ik samen met Suze bij Marijke foto’s kom maken van de lammetjes, staat Marijke stralend met een lammetje in haar armen alle vragen van de bezoekers te beantwoorden. Het publiek hangt aan haar lippen. Ze zijn echt geïnteresseerd in haar uitleg over het ontstaan van de Nederlandse landschappen en welke rol schapen daarin spelen. Hetzelfde gebeurt er als Bart in de Loonse en Drunense Duinen vertelt over het ontstaan van het stuifzand. Als mensen een herder met schapen zien, willen ze graag meer weten over het hoe en het waarom van het hoeden met schapen. Iedereen neemt ruim de tijd om vragen te stellen en ook om te luisteren naar uitleg van de herder. Juist omdat niet elke herder even gek is op bezoek. Of moet ik zeggen ‘geschikt’ is voor bezoekers, had ik dit niet verwacht. Sommige herders zijn echt op zoek naar stilte en kiezen voor dit beroep omdat ze graag buiten zijn, zelfstandig willen werken en geen behoefte hebben aan drukte om zich heen. En dan kan herder een ideaal beroep zijn. Als je geluk hebt en op terreinen mag lopen waar weinig toeristen komen of zelfs niet toegelaten worden.
Het meest karakteristiek van een herder is waarschijnlijk het zelfstandig zijn en het kunnen anticiperen op elke onverwachte situatie. Een herder weet nooit wat de dag zal brengen. Natuurlijk maakt hij een plan en zijn er afspraken waar hij zich aan moet houden. Als er echter iets onverwachts gebeurt, moet de herder kunnen anticiperen. De veiligheid van de schapen en de honden staat voorop. Geen dag is hetzelfde. Het is wel handig dat een herder in principe altijd bereikbaar is. Als er onderweg iets gebeurt, kunnen er hulptroepen ingeroepen worden. En telefonisch vergaderen kan gewoon in het veld bij de schapen. Of als er iets met de schapen gebeurt, terwijl ze ingeschaard staan in de netten, kan een wandelaar de herder mobiel waarschuwen. Als herder moet je dus wel dag en nacht beschikbaar zijn. Net als een boer trouwens.
Herders kunnen niet alleen vertellen, er zijn er ook die goed kunnen schrijven. Een aantal herders schrijven af en toe een blog over hun belevenissen en die zijn erg leuk om te lezen. Ik zal binnenkort een pagina maken met linkjes van de mooie verhalen van de herders zelf.
De karaktereigenschappen van de herder zijn dus geen echt hoofdstuk geworden in het boek Waar lopen de schapen? met foto’s van Suze Vonk. Maar heel veel andere verhalen wel. Herders vertellen over hun vak en de eigenwijze aanpak die ze daarbij kiezen. Kom genieten van hun werk, zodat dit beroep ook voor de toekomst wordt veiliggesteld. Het boek met verhalen en sfeerbeelden komt in mei uit.