Klaar

Het boek waar lopen de schapen is prachtig geworden.
Stapels.
Het boek is nu echt klaar. Stapels boeken liggen te wachten op een nieuwe eigenaar. Maar eerst komt er een feestje om te vieren dat het gelukt is en iedereen te bedanken die daar een bijdrage aan heeft geleverd.

We gaan het vieren in Bergen in de schaapskooi waar Marijke Dirkson haar schapen ook huisvest. Het wordt een klein feestje met verhalen over schapen en natuur en het boek. Wil je erbij zijn? Laat dat dan even weten. Informatie vind je hier.

Publiciteit

Er is een artikel verschenen in de Gelderlander over het boek. Leuk dat dat leidt tot extra aandacht. En nu weet ook iedereen in mijn directe omgeving waar ik zo druk mee was het afgelopen jaar.

Vervolg van het boek

Voor het eerst ben ik even uitgeschreven. Tenminste dat lijkt zo. Maar nu het boek klaar is, wil ik de herders niet zomaar loslaten. Ik wil nog veel meer verhalen over herders verzamelen op mijn blog. Hoe en wat, daar ben ik nog over aan het nadenken. Als je ideeën hebt, zijn die zeer welkom.

Prijs van het boek / waar te koop

De prijs van het boek is definitief €24,50. Het boek is te koop in verschillende webshops (en via deze site: dan zijn de verzendkosten € 6,65) en in een aantal winkels. Waar en hoe volgt nog.

Bestel de foto’s van het boek

Het boek staat vol met foto’s die je wel aan de muur zou willen hebben. Nou dat kan. Bestel ze bij de fotograve, Suze Vonk. De meest sprekende foto’s uit het boek kun je net zo groot krijgen als je zelf wilt.

In het voorjaar in de stal

In het voorjaar in de stal

In de aflammerperiode is het druk in de stal van Landschapsbeheer Rinnegom. In enkele weken tijd worden er honderden lammetjes geboren. De Kempische heideschapen kunnen het goed alleen, maar niet altijd. In deze periode is er bijna dag en nacht iemand in de stal. Overdag worden de moeders en pasgeboren lammeren apart gezet in kraamhokjes. Dat is goed voor de binding tussen ooi en lammeren en zo kun je de schapen beter in de gaten houden: drinken ze goed, zijn ze sterk genoeg en gezond? Als ze enkele dagen oud zijn, krijgen ze een oormerk en mogen ze verhuizen naar de grote groep. De stagiairs worden overal bij betrokken, dus ook bij het oormerken. Het meisje met de neonrode haren heeft tranen in haar ogen. Marijke schenkt er geen aandacht aan: ‘Je moet die oormerken wel indoen, want die zijn de basis van dierenwelzijn. Pak het oor vast en voel maar waar het oormerk erin moet.’ Marijke begeleidt haar en dan is het even later geen probleem meer.

De herders Marijke en Martin krijgen steeds meer ervaring en dat blijkt juist in deze drukke periode. Het is echt dag en nacht werken in de aflammerperiode en de afgelopen jaren voelde Marijke zich een soort holbewoner. ‘O, is de koningin gestopt?’ Ze hebben er niets van gemerkt of gezien. Dit jaar gaat het een stuk makkelijker. Er is nog een ervaren herder bij, dat is prettig. Er is meer rust om de werkzaamheden te delen. ‘Alles wat ik bedacht heb, moet ik nu loslaten en het ook aan anderen overlaten. Dat vind ik leuk, het aansturen en organiseren vraagt meer van mij. Maar ik wil ook wel lekker hands on lammetjes halen. Ik voel me groeien in mijn vak. Ik merk dat ik dingen zie die ik eerder niet kon. Zoals laatst bij een schaap dat twee lammeren had geworpen en waarvan ik zag dat er nog een derde kwam, terwijl dat niet zo gewoon is bij de Kemp. De kop lag om, dus ik heb lam en ooi gered. Als ik naar een kudde van honderden ooien kijkt, zie ik intuïtief welke dieren extra aandacht nodig hebben.’

De laatste jaren heeft Marijke vooral ook geleerd om los te laten. Het is belangrijk om snel te beslissen. Een triest voorbeeld is euthanasie. ‘De veearts heeft me geleerd om de beslissing rationeler te maken. Een dood lam dat niet loskomt tijdens het werpen kan tot overlijden van de ooi leiden. De veearts heeft geleerd hoe je het lam toch geboren kunt laten worden om daarmee de ooi te redden.’

In 2014 heeft PWN in het gebied waar Marijke werkt een schaapskooi geopend. De schaapskooi is een toegankelijke plek voor de wandelaars in het duin. Er is van alles te doen aan milieueducatie en het bedrijf van Marijke maakt daar onderdeel van uit. Een deel van de schapen van Marijke overnacht er na het grazen in de duinen. Als de lammeren twee weken oud zijn, mogen in de lammertijd de ooien met tweelingen in de schaapskooi het kraambezoek ontvangen.En dat bezoek is meer dan welkom op het lentefeest in Bergen.
Marijke vind het bijzonder dat het natuurbehoud en de schapenbegrazing zoveel draagvlak in de omgeving hebben dat het mogelijk is om een schaapskooi te bouwen. Ze geniet ervan. De kooi is vooral gericht op uitleg, educatie en promotie van natuurbeheer. Hij vraagt heel andere capaciteiten dan het schapenbegrazingsbedrijf en is een prachtige plek om mens, dier en natuur te verbinden.

Dit is een verhaal uit het boek Waar lopen de schapen? met foto’s van Suze Vonk.
In het boek vertellen herders over hun vak en de eigenwijze aanpak die ze daarbij kiezen. Kom genieten van hun werk, zodat dit beroep ook voor de toekomst wordt veiliggesteld. Het boek met verhalen en sfeerbeelden komt dit voorjaar uit.

Wil je op de hoogte gehouden worden? Schrijf je dan in op onze Facebook-pagina of abonneer je op de nieuwsbrief. Je kunt het boek nu bestellen.
Bestel (en koop) het boek ‘Waar lopen de schapen’

Altijd bereikbaar

Het is niet gelukt. Een tijdje terug probeerde ik op Facebook een discussie te starten over de eigenschappen van herders met de vraag; Wat voor eigenschappen karakteriseren ‘echte’ herders? De discussie komt niet echt op gang. Emil reageert als eerste: ‘Ha ha’ en dan schrijft hij: ‘Ik denk dat een ding herders verbindt, ze zijn vaak met dieren gaan werken omdat het met mensen niet helemaal lukte ;). En Ilse schrijft: ‘zelfstandig’. Een goed begin!

Ik snap wel waarom er niet veel reacties komen. Het zijn vooral herders die meelezen. Moeten zij iets over zichzelf vertellen? Iets dat ze karakteriseert? Niemand stopt zichzelf graag in een hokje! Jammer, want ik wil graag horen wat herders zelf de meest opvallende karaktertrek van een herder vinden. De bedoeling was om dit onderwerp ook op te nemen in de inleiding in het boek Waar lopen de schapen?. In de interviews met de herders valt mij wel een aantal karaktereigenschappen op die ze bijna allemaal bezitten. Maar wat maakt een herder nu speciaal?

Ik vind bijvoorbeeld dat herders erg goed kunnen vertellen. Als ik samen met Suze bij Marijke foto’s kom maken van de lammetjes, staat Marijke stralend met een lammetje in haar armen alle vragen van de bezoekers te beantwoorden. Het publiek hangt aan haar lippen. Ze zijn echt geïnteresseerd in haar uitleg over het ontstaan van de Nederlandse landschappen en welke rol schapen daarin spelen. Hetzelfde gebeurt er als Bart in de Loonse en Drunense Duinen vertelt over het ontstaan van het stuifzand. Als mensen een herder met schapen zien, willen ze graag meer weten over het hoe en het waarom van het hoeden met schapen. Iedereen neemt ruim de tijd om vragen te stellen en ook om te luisteren naar uitleg van de herder. Juist omdat niet elke herder even gek is op bezoek. Of moet ik zeggen ‘geschikt’ is voor bezoekers, had ik dit niet verwacht. Sommige herders zijn echt op zoek naar stilte en kiezen voor dit beroep omdat ze graag buiten zijn, zelfstandig willen werken en geen behoefte hebben aan drukte om zich heen. En dan kan herder een ideaal beroep zijn. Als je geluk hebt en op terreinen mag lopen waar weinig toeristen komen of zelfs niet toegelaten worden.

Het meest karakteristiek van een herder is waarschijnlijk het zelfstandig zijn en het kunnen anticiperen op elke onverwachte situatie. Een herder weet nooit wat de dag zal brengen. Natuurlijk maakt hij een plan en zijn er afspraken waar hij zich aan moet houden. Als er echter iets onverwachts gebeurt, moet de herder kunnen anticiperen. De veiligheid van de schapen en de honden staat voorop. Geen dag is hetzelfde. Het is wel handig dat een herder in principe altijd bereikbaar is. Als er onderweg iets gebeurt, kunnen er hulptroepen ingeroepen worden. En telefonisch vergaderen kan gewoon in het veld bij de schapen. Of als er iets met de schapen gebeurt, terwijl ze ingeschaard staan in de netten, kan een wandelaar de herder mobiel waarschuwen. Als herder moet je dus wel dag en nacht beschikbaar zijn. Net als een boer trouwens.

Herders kunnen niet alleen vertellen, er zijn er ook die goed kunnen schrijven. Een aantal herders schrijven af en toe een blog over hun belevenissen en die zijn erg leuk om te lezen. Ik zal binnenkort een pagina maken met linkjes van de mooie verhalen van de herders zelf.

De karaktereigenschappen van de herder zijn dus geen echt hoofdstuk geworden in het boek  Waar lopen de schapen? met foto’s van Suze Vonk. Maar heel veel andere verhalen wel. Herders  vertellen over hun vak en de eigenwijze aanpak die ze daarbij kiezen. Kom genieten van hun werk, zodat dit beroep ook voor de toekomst wordt veiliggesteld. Het boek met verhalen en sfeerbeelden komt in mei uit.

Bestel (en koop) het boek ‘Waar lopen de schapen’

De herders

Nu het boek ‘Waar lopen de schapen?’ bijna klaar is, is het goed om te melden welke herders er in staan. Het zijn allemaal heel leuke herders. En ik weet wel, er zijn er nog veel meer van, maar het boek is vol!

In de loop van een jaar ben ik bij 13 herders op bezoek geweest en in de volgorde van de bezoeken komen ze ook in het boek. Zo komt elk seizoen van het hoeden met schapen terug in het boek. Het makkelijkst is om hier de blogjes te noemen van de herders. Dan kun je direct zien wie het zijn en via het blog ook hoe hun bedrijf heet en waar ze hoeden.
In het boek staan interviews met de herders. Hoe zijn ze ooit herder geworden? Wat beweegt ze, wat doen ze? Geen verhaal is hetzelfde. Elk hoofdstuk eindigt met een blogje. Dat zijn de blogjes die hier onderstaan.  Meer over de herder en zijn bedrijf vind je op het blog.

Marijke Dirkson en Martin Orij – Als je iets start vanuit passie en je wens, dan wordt je droom realiteit en In het voorjaar in de stal
Martin Oosthoek – De dames hebben er zin in
Ger en Janine Lardinois – Op zoek naar een zeldzaam bloemetje
Clemens Oude Groeniger en Marjel Neefjes – Plantage Willem III
Diederik Sleurink – De dames krijgen een nieuw kapsel
Jan Kaljouw – Bikkebikkebikke
Bart van Ekkendonk – Vragenuurtje op de vlakte
Daphne Hogeweg – En dan heb je ineens een hond extra
Christien Mouw – De herder kent de gangen van zijn schapen
John en Claudia van Driel – Bergschaap
Hilde Groen – Fietsen zijn eng
Marleen de Bie – Mascara zit altijd goed
Kees Kromhout – Wie wil er nu herder worden?

Ik ben de dertien herders enorm dankbaar voor hun bijdrage en hun verhalen. Ik hoop dat jullie net zo van hun verhalen en hun schapen geniet als ik. Zoek ze vooral op daar buiten!

Als je iets start vanuit passie en je wens, dan wordt je droom realiteit

Marijke Dirkson was niet van plan herder te worden. Tenminste, niet toen ze als kind op de boerderij rondliep van haar oom. Ze was wel gek op de schapen en had heel graag meer gedaan op de boerderij. Als haar oom vroeg: ‘Voor een euro mag je voelen’, dat wil zeggen, voelen of de lammeren goed liggen voor het werpen, durfde ze niet. Achteraf vond ze dat gek: ‘Mijn ouders stimuleerde me enorm en maakte geen onderscheid, maar toch leek het of de vraag niet voor mij bedoeld was’.

Misschien heeft dat juist wel de doorslag te geven om na de Havo te kiezen voor een praktische opleiding. Groenbeheer, een dag naar school en vier dagen buiten aan het werk. De 16-jarige Marijke verricht alle groene werkzaamheden in de duinen en voelt zich met haar motorzaag in haar element. Als ze de opleiding af heeft, wil ze toch meer weten. Ze gaat op zoek naar een studie die zowel praktisch is, als meer achtergronden geeft over de organisatie van de groene natuur in Nederland. De STOAS biedt een brede pedagogische opleiding: ‘vakmanschap, meesterschap, ondernemerschap’, waar ze alle kanten mee op kan. Als ze klaar is, kan ze direct bij Staatsbosbeheer aan de slag als boswachter voorlichting. Een uitdagende baan en een mooie kans om alle kanten van het promoten van de natuur te leren kennen. Ze ontwerpt allerlei voorlichtingsactiviteiten en ontwikkeld lesprogramma’s. Ze schrijft zelfs een kinderboek ‘Met de boswachter op pad’, om ook kinderen te laten zien wat een boswachter allemaal meemaakt in het bos. Als boswachter kom je in contact met allerlei mensen die betrokken zijn bij de natuur, publiek, vrijwilligers, vakgenoten, landschapsbeheerders en bestuurders. Eigenlijk is dat voor een herder precies zo.

Als Marijke hoort dat er plannen zijn om in haar geboortestreek een schaapskooi te bouwen, gaat ze op zoek naar een baan dichter bij huis. Ze solliciteert bij het Waterleidingbedrijf Noord-Holland (PWN) waar ze start als boswachter voorlichting en vervolgens in het Bezoekerscentrum De Hoep als educatief medewerker. Ze zet educatieve programma’s op, stuurt vrijwilligers en flexwerkers (weekendstudenten) aan en regelt de inkoop van de winkel. De PWN wil ook graag met schapen aan de slag en Marijke wil dat graag organiseren. Het bedrijf wil het echter niet in eigen beheer organiseren, maar samenwerken met een ondernemer.

Marijke heeft al tijdens haar studie een paar schapen omdat er toevallig een stukje gras over is bij het bedrijf van haar schoonvader. Het aantal schapen breidt langzaam uit, afhankelijk van de grond die beschikbaar komt. In de tijd dat ze start bij PWN, probeert ze zelf natuurgronden te beheren. Ze koopt een hond die haar daarbij kan helpen en gaat op cursus in Engeland. Eenmaal thuis tussen haar Texelaars valt het nog steeds niet mee,  Texelaars zijn geen ideale schapen om mee te hoeden.

In 2010 kan Marijke het aantal schapen uitbreiden als de gemeente Bergen beheerders zoekt voor een polder in een overgangssituatie. Op zoek naar geschikte schapen komt ze herders tegen die werken zoals zij het zou willen. Schapen inzetten bij het natuurbeheer met respect voor zowel natuur, dier als mens. Als ze zich als boswachter meldt bij de Wassum is ze direct welkom om te komen praten. Voor Marijke een belangrijke stap. Nu heeft een netwerk gevonden om meer te leren over natuurbeheer met schapen en om mee samen te werken. Ze richt samen met haar partner het bedrijf ‘Landschapsbeheer Rinnegom’ op. Het bedrijf is genoemd naar de oude naam van de streek waar het is gevestigd. Dan is ze een geschikte ‘ondernemer’ voor PWN en kan ze aan de slag. De boswachter is herder geworden in haar eigen geboortestreek.

Als in 2014 de schaapskooi wordt geopend door het waterleidingbedrijf PWN maakt de kudde van Landschapsbeheer Rinnegom daar een onderdeel van uit. Een deel van de schapen van Marijke overnachten er na het grazen in de duinen. Marijke vind het bijzonder dat het natuurbehoud en schapenbegrazing zoveel draagvlak in de omgeving hebben dat het mogelijk is om een schaapskooi te bouwen. Ze geniet ervan. De kooi is vooral gericht op uitleg, educatie en promotie van natuurbeheer. Het vraagt heel andere capaciteiten dan het schapenbegrazingsbedrijf en is een belangrijke etalage voor het bedrijf.

Marijke vertelt zoals altijd vol passie over haar bedrijf.
Marijke vertelt zoals altijd vol passie over haar bedrijf.

Marijke vertelt zoals altijd vol passie over haar bedrijf.

Dit is een verhaal uit het boek ‘Waar lopen de schapen?’ met foto’s van Suze Vonk.
Bestel (en koop) het boek ‘Waar lopen de schapen?’