In augustus start bij Helicon een opleiding voor herders. Heel bijzonder, want tot nu toe ontbrak zo’n opleiding in het beroepsonderwijs in Nederland. De herders die ik spreek zijn allemaal autodidact. ‘Eigengevormd’ is het Nederlandse woord hiervoor. Dat past precies bij een herder. Natuurlijk zijn er wel uitzonderingen. Janine, dochter van Ger Lardinois, heeft de HAS gedaan en leert het beroep van haar vader. Hij gaat al tientallen jaren op pad met zijn schapen in de natuur. Meer herders hebben echte boerenwortels. Ze komen van een boerenbedrijf met koeien of schapen. Maar er zijn ook genoeg herders die een kantoorbaan zijn ontvlucht. Het buitenleven trekt veel mensen. En als je dan ook nog een beetje van dieren houdt, de natuur wilt leren kennen en bereid bent om dag en nacht te werken, dan kom je ook zonder opleiding een heel eind. Sommigen van de herders uit mijn boek hebben wel een soort praktijkopleiding voor herders in spe gevolgd. De familie Abbink start dit jaar voor de vijfde keer met de cursus schaapherder.
Kees Kromhout in Heeze is zo’n herder die eigenlijk gewoon een heel goede baan had. Rond zijn veertigste realiseerde hij zich dat weinig wat hij deed enige indruk zou achterlaten op onze planeet. Was dit het werk dat hij tot aan zijn pensioen wilde doen? Kees was ook gek met zijn bordercollies en altijd met ze bezig. Als handler gaf hij cursussen en won hij prijzen. Als je dit soort honden hebt, dan kom je vanzelf tussen de schapen terecht. Kees wilde graag meer weten van schapen hoeden, ging zelfs minder werken om als vrijwilliger mee te draaien op een schapenbedrijf. En toen er een vacature op de Strabrechtse heide beschikbaar kwam, solliciteerde hij naar de baan fulltimeherder bij de Stichting het Kempische Heideschaap.
Als ik in de schaapskooi in Heeze op bezoek ben, heeft Kees net de stal ingericht en de eerste 80 ooien opgestald. Kees heeft geen seconde spijt van zijn switch gehad. Natuurlijk is het keihard werken, maar zijn leven is stukken leuker geworden. Hij mag elke dag zelf bepalen hoe zijn dag eruitziet, als hij maar zorgt dat zijn schapen gezond zijn en hun werk goed doen. Overdag is hij meestal op de heide te vinden om te zorgen dat de schapen daar grazen waar het nodig is. In de winter wordt er minder gehoed met de schapen. Ze staan dan op boerenweiden tot het tijd is om te lammeren. Lammeren doen ze in de schaapskooi. In die tijd moet er nog veel harder gewerkt worden. De kooi moet ingericht worden met groepshokken en kraamkamers. De vloer wordt ingestrooid met stro. De bodem moet goed schoon en warm zijn. De schapen worden binnen dagelijks gevoederd en de gezondheid van ooien en lammeren wordt goed in de gaten gehouden. Gelukkig kunnen de Kempen het aflammeren heel goed zelf. Als wij staan te praten in de stal met hoogdrachtige dieren is het eigenlijk een beetje saai. Echt de stilte voor de storm. Maar opeens klinkt er een iel kreetje: het eerste lam van dit jaar is geboren.
Kees is eigenlijk ook niet zomaar herder geworden. Hij is eerst in de leer gegaan bij een andere herder. De nieuwe studenten bij Helicon zullen dat ook gaan doen. Ze krijgen twee dagen per week les over alles wat een herder nodig heeft. Dat zijn schapenfeitjes, maar ook alles over de flora en fauna en hoe je je eigen bedrijf organiseert. Daarnaast moeten ze minimaal twee dagen per week aan de slag bij een herder. Dat is natuurlijk heel fijn, want de meeste herders kunnen wel een extra handje gebruiken.
Op de vraag ‘Wie wil er nu herder worden?’ is een overweldigend antwoord gekomen. Binnen een maand waren er al meer dan twintig aanmeldingen binnen en dat is meer dan er plaatsen zijn. Opvallend is het grote aantal oudere mensen dat zich aanmeldt. Net zoveel vrouwen als mannen. Vaak zijn ze toe aan een carrièreswitch of zijn ze vervroegd gestopt met werken. Maar of ze ook allemaal een plekje krijgen is niet zeker. Net als bij de meeste opleidingen is ook bij deze opleiding niet zozeer de vraag of je toegelaten wordt, maar of het je lukt om een goede stageplaats te bemachtigen. De nieuwe opleiding is opgezet door het Praktijknetwerk Gescheperde Schaapskuddes. Onder het motto ‘Schapen voor natuur’ ontwikkelen ze een opleiding voor schaapherders, certificering van de kwaliteit van begrazingsbedrijven en een online kennisbank.
Dit is een verhaal uit het boek Waar lopen de schapen? met foto’s van Suze Vonk.
In het boek vertellen herders over hun vak en de eigenwijze aanpak die ze daarbij kiezen. Kom genieten van hun werk, zodat dit beroep ook voor de toekomst wordt veiliggesteld. Het boek met verhalen en sfeerbeelden komt dit voorjaar uit.
Wil je op de hoogte gehouden worden? Schrijf je dan in op onze Facebook-pagina of abonneer je op de nieuwsbrief. Je kunt het boek nu bestellen. Dan krijg je de verzendkosten cadeau.