Op het moment dat ik begon aan het boek Waar lopen de schapen? was er af en toe wel wat aandacht voor herders in de pers. Niet echt veel. Meestal wat minder leuke berichten. Over gemeenten die niet langer willen samenwerken met herders om de hoge kosten. Ze stelden de kwaliteitseisen omlaag en stapten over op een loonwerker.
By
21 Comments
Het is eigenlijk niet te geloven, maar er zijn ongeveer 100 kuddes met herders in Nederland. Via bevriende herders en wat googlen heb ik deze prachtige lijst verzameld. Alterra heeft in een onderzoek naar herders op basis van de Landbouwtellingen ook geconcludeerd dat er ongeveer 100 herders zijn. Mooi werk dus!
Maar wat zegt dat getal van 100 nu werkelijk? Lang niet alle 100 kuddes worden ingezet voor natuurbeheer. En er zijn veel meer mensen aan het werk met schapen dan deze ‘100’ suggereert.
Herders zijn er in allerlei soorten en smaken. Ik heb een poging gedaan om ze allemaal op een rijtje te zetten. Alfabetisch. Ik doe niet aan het geven van waarde oordelen. Elke herder die ik ken, probeert op zo’n goed mogelijke manier een boterham te verdienen. Daarbij is het natuurlijk belangrijk dat ze goed zijn in hun vak. Maar dat kan ik niet beoordelen.
Ik vind het zelf geweldig om met een herder en zijn kudde te wandelen en te zien hoeveel goeds ze doen in het natuurbeheer. Ik hoop dat ik met deze site en mijn boek een steentje bijdraag aan de bekendheid van herders en dat ze daarmee meer draagvlak krijgen in hun eigen omgeving.
Natuurlijk wil ik graag van elke herder een link plaatsen naar de plek waar ze hoeden of de site waar je ze kunt vinden. Extra speciaal zijn de linkjes van de herders in het boek. Begin 2018 heb ik de lijst opgeschoond. De nummering loopt niet meer door, omdat er kuddes verhuisd zijn of verdwenen. Mis jij jezelf en je kudde? Laat het dan weten!
1 André Kühn (Overijssel)
2 Bergse schaapskudde (Limburg)
3 By de Han (Friesland)
4 De Grazerie landschapsbeheer (Utrecht)
5 De wollige grasmachines (Overijssel)
6 Deventer Schaapskudde (Overijssel)
7 Djoy landschapsbeheer (Zuid-Holland)
8 C & K Landschapsbeheer (Utrecht)
9 Cees van der Sman Landschapsbeheer (Zuid-Holland)
10 De graaslinie van Edwin la Gasse en Hanke Karreman (Zeeland)
11 Ecovee (Limburg)
12 Fortboerderij Dijkzicht (Noord-Holland)
13 Geleijns Landschapsbeheer (Brabant)
14 Grazeland (Overijssel)
15 Grazend Populair (Zuid-Holland)
16 Grebbeveld schapen &zo (Gelderland) met Clemens Oude Groeniger
17 Herders van Balloo (Drenthe)
18 Het Goois Natuurreservaat (Noord-Holland)
19 Holtinger Schaapskudde (Drenthe)
20 Jazo begrazing (Brabant)
21 Kaljouw Landschapsbeheer (Zeeland) met Jan Kaljouw
23 Landschap Overijssel (Overijssel)
24 Landschapsbeheer de Eschhof (Overijssel)
25 Landschapsbeheer de Kornse Boezem (Noord-Brabant)
26 Landschapsbeheer de Wassum (Limburg)
27 Landschapsbeheer Doetinchem (Gelderland)
28 Landschapsbeheer het Witterveld (Drenthe)
29 Landschapsbeheer Kollingsveen (Drenthe)
30 Landschapsbeheer ‘t Mögkebrook (Limburg)
31 Landschapsbeheer ‘t Groeneveld (Gelderland)
32 Landschapsbeheer Terra (Friesland)
33 M.A. Oosthoek Landschapsbeheer (Zuid-Holland) met Martin Oosthoek
34 Natuurbegrazing Bannink (Drenthe)
35 Natuurgrazers landschapsbeheer (Brabant)
36 Peelkudde “Schaapsdrift” (Limburg)
37 Rinnegom Landschapsbeheer (Noord-Holland) met Marijke Dirkson
38 Schaapscompagnie Merselo (Limburg)
39 Schaapskooi Heidestein (Utrecht)
40 Schaapskooi Mergelland (Limburg) met Ger Lardinois
41 Schaapskooi Ottoland (Zuid-Holland)
42 Schaapskooi Schijndel (Brabant)
43 Schaapskooi Stroothuizen (Drenthe)
44 Schaapskudde Soesterberg e.o. (Utrecht)
46 Schaapskudde Benneveld (Drenthe)
47 Schaapskudde Brunssummerheide (Limburg)
48 Schaapskudde De Loonse en Drunense Duinen (Brabant) met Bart van Ekkendonk
49 Schaapskudde de Treeker Wissel (Utrecht)
50 Schaapskudde Drents-Friese Wold (Drenthe)
51 Schaapskudde Eerde (Drenthe)
52 Schaapskudde Eiland van Dordrecht (Zuid-Holland)
53 Schaapskudde Elspeet (Gelderland) met Christien Mouw
54 Schaapskudde Gasselte (Drenthe)
55 Schaapskudde Heiderijk (Gelderland)
56 Schaapskudde het Soerel (Gelderland)
57 Schaapskudde Hof van Twente (Overijssel)
58 Schaapskudde Hoog Buurlo (Gelderland)
59 Schaapskudde in Bakel (Brabant)
60 Schaapskudde Kennemerduinen (Noord-Holland)
61 Schaapskudde Liempde (Brabant)
62 Schaapskudde Loenen (Gelderland)
63 Schaapskudde Natuurmonumenten Dwingelderveld (Drenthe)
64 Schaapskudde Oldambt (Groningen)
65 Schaapskudde Overasseltse en Hatertse Vennen, Bos en Schaap (Gelderland)
66 Schaapskudde Ovis & Eco te Mill (Brabant)
67 Schaapskudde Roggebotschaepen (Flevoland)
68 Schaapskudde Ruinen (Drenthe)
69 Schaapskudde ‘t Niejboer (Gelderland)
70 Schaapskudde Twente (Overijssel)
71 Schaapskudde Vockestaert (Zuid-Holland)
72 Schaapskudde van Zuidoost Friesland (Friesland) met Hilde Groen
73 Schapen aan het werk Landschapsbeheer (Zuid-Holland)
74 Schapen Grazerij Bornerbroek (Overijssel)
75 Schapenheld (Brabant)
76 Sjoen Graas (Limburg)
77 Speckled sheep at work (Noord-Holland) met Marleen de Bie
78 Stadskudde Grunn (Groningen)
79 Stadskudde Oldambt (Groningen)
80 Stichting Edese Schaapskudde (Gelderland)
81 Stichting Het Drentse Landschap (Drenthe)
82 Stichting Het Kempische heideschaap (Brabant) met Kees Kromhout
83 Stichting Het Schaap van de St. Tunnisse Heide (Brabant)
84 Stichting Landschapskudde Oost-Achterhoek (Gelderland)
85 Stichting Rhedense schaapskudde (Gelderland)
86 Stichting Schaapskudde De Groote Heide (Brabant)
87 Stichting Schaapskudde Epe-Heerde (Gelderland)
88 Stichting Schaapskudde Exloo (Drenthe)
89 Stichting Schaapskudde Haaksbergen (Overijssel)
90 Stichting Schaapskudde Westerbork (Drenthe)
91 Stichting Schapedrift Ermelo (Gelderland)
92 Stichting Westlandse Schaapskudde (Zuid-Holland)
94 t Schaap van Staete (Flevoland)
95 Van Driel Landschapsbeheer (Brabant) met John van Driel
96 Vereniging It Fryske Gea (Friesland)
97 Voskop Landschapsbeheer (Limburg)
98 Vrolijke schapen (Noord-Holland) met Daphne Hogeweg
99 Wijlhuizen Landschapsbeheer (Gelderland)
100 Wylde Weide Landschapsbeheer (Friesland) met Diederik Sleurink
101 Zorgboerderij Bolvennerhof (Limburg)
Nog aan toegevoegd:
Stichting het Limburgs Landschap op de Bemelerberg (Limburg)
Familie Abbink van de Schapenhoeve (Gelderland)
Kudde natural animal care (Gelderland)
O’Hara groen en grondig begrazingsbedrijf (Gelderland)
Het Hofschaap (Gelderland)
Schaapskudde Neede (Gelderland)
Tip: Wil je een echte herder ontmoeten? Kijk dan even op de link achter de naam. Daar vind je Facebook of website van de kudde.
Naar aanleiding van de lijst met 100 herders krijg ik allerlei berichtjes. De meeste zijn zonder meer positief: ‘Het is leuk om zo’n overzicht te zien. Het kaartje is grappig. Er zijn er nog heel veel die er niet op staan.’
Enkele opmerkingen zijn bijzonder kritisch: ‘Het zijn lang niet allemaal ‘echte’ herders, dat wil zeggen, herders die echt op pad gaan met gescheperde kuddes.’ Tsja, dat schreef ik al bovenaan dit blogje. Niet elke herder is dag en nacht bij zijn schapen. Erger nog, er is bijna geen enkele herder meer dag en nacht bij zijn schapen. ’s Nachts staan de schapen in een schaapskooi of in netten in het gebied. Soms staan de schapen ook overdag grotendeels in netten. Dat is goedkoper voor de terreinbeheerder, maar natuurlijk veel minder goed voor de natuur. Tenzij het nodig is om ‘drukbegrazing’ te doen. In natuurgebieden soms nodig als er veel hersteld moet worden of bijvoorbeeld in een bos om de vogelkers terug te dringen.
Ik ben slechts bij een vierde van deze herders langs geweest. Ik heb ze gevraagd of ze het leuk vinden om bezoek te ontvangen van wandelaars en zo heb ik de lijst oorspronkelijk opgebouwd. Dus ja, er staan ook ‘herders’ in die alleen van de ene wei naar de volgende dijk lopen. Als je een echte herder wil tegen komen, check dan ook de site die achter het linkje zit. Als er geen linkje is, dan is de kans op een traditionele herder nog het allergrootst. Zo’n herder communiceert liever niet digitaal…
